Een paar uur voordat Jonas op ons af stapte hadden we hem een beetje verdwaald rond zien lopen. Hij groette ons toen verlegen, maar bij Chingwe’s Hole (een levensgevaarlijk bodemloos gat in de grond, met daarin een grote boom) kwam hij naar ons toe. Of we onze ervaring met wandelen over het Zomba Plateau (een natuurgebied in Malawi) wilden delen. But ofcourse! Terwijl onze wandelgids (zie foto boven) een praatje maakte met de verveelde verkopers van edelstenen, gaven we antwoord op de vragen van Jonas, die ons aandachtig aanhoorde.

Daarna vertelde hij zíjn verhaal.

Vier jaar lang verkocht Jonas, net als de meeste jongens en mannen in het stadje Zomba, fruit langs de kant van de weg. Min of meer noodgedwongen, nadat hij in 2006 van de middelbare school werd gestuurd, omdat hij het schoolgeld niet kon betalen. Op een dag ontmoette hij meneer Chimombo, directeur van een belangrijk onderwijsorgaan in Malawi. Jonas kon bij deze onderwijsdirecteur aan de slag als tuinman, terwijl hij in de avonduren zijn middelbare school afmaakte. Na twee jaar vertrok Jonas naar hoofdstad Lilongwe om daar – dankzij de support van een welvarende familie – te studeren. Begin dit jaar behaalde Jonas zijn masterdiploma Marketing Management.

Uitzicht vanaf het Zomba Plateau

Maar wat nu? Wat ging hij – inmiddels met vrouw en twee kinderen – met zijn leven doen? Brood-op-de-plank-technisch was het logisch om terug de straat op te gaan om fruit te verkopen. Maar Jonas wilde iets met zijn hersens doen. De situatie op het Plateau zint hem bovendien niet. Het is er zo prachtig, maar de lokale bevolking profiteert er nauwelijks van. En dus voelt hij (een jongen met diploma’s) zich de aangewezen persoon om hier verandering in te brengen. Voor zichzelf, maar vooral ook voor de vele andere fruitverkopers en wandelgidsen (zijn vrienden) die soms weken geen geld verdienen. De oplossing in een notendop, volgens Jonas: make the trees pay and improve tourism on Zomba plateau. En in het verlengde daarvan: become the best tour guide and travel agent. Hoe precies wist hij op dat moment nog niet.

Zoveel drive bij iemand om er iets van te maken hadden we nog niet eerder gezien in Malawi. Gaaf! We gaven Jonas nog wat tips, deelden zo maar een paar snelle ideeën en wensten hem veel succes. We lieten onze mailadressen achter met de boodschap: als je nog advies nodig hebt of een andere vraag hebt, mail gerust.

Verkopers van edelstenen (die ze uit steen hakken)

Een week later, terug in Nederland, mailde Jonas. Zijn plannen kregen vorm in zijn hoofd. Hij wilde de gidsen leren hoe zij bomen en planten kunnen identificeren, hij wilde in kaart brengen waar wandelaars vogels, vlinders en andere dieren kunnen spotten, en, mailde hij: “Finally it’s my wish that some day I will have tents and a powerful camera as well as fully established local groups who would conserve the environment in all their business places.” En twee weken daarna: “The guys whom you bought precious stones have started conserving natural trees sorounding the hole. Little by little things would work I’m very optimistic.”

Op mijn verjaardag mailde Jonas weer. “I have now managed to mobilise all the tour guides to form the first ever ‘Zomba Tour Guide Association’ and elections for presidency will be held on 10th June 2016. I will contest for the position. This will be an historic event.” Twee dagen later werd Jonas gekozen als voorzitter. Ondertussen raast hij gestaag door. Met de hele club werken ze hard om een dicht gegroeid wandelpad uit 1977 weer vrij te maken, en in de afgelopen weken identificeerde Jonas de namen van twintig gewassen op de berg.

De gehele Zomba Tour Guide Association. Vierde van rechts: Jonas.

Gisteren stuurde hij me deze groepsfoto (Jonas in blauw/wit/geel gestreept shirt). En uiteraard had hij nog nieuws. Deze week lanceert de Zomba Tour Guide Association een anti-plastic campagne. Doel: een plastic-vrij Zomba Plateau. Ondertussen heeft hij moeite om zijn gezin te onderhouden. Toen ik hem zei dat het goed met hem komt, zolang hij blijft werken aan zijn plan, zei hij: “Surely I stick on it!”

Wat een baas, go Jonas!

(Ergens heb ik het gevoel dat ik Jonas nog wel verder kan helpen. Niet met geld, maar met goede ideeën, tips, tricks, kennis, handige contacten en what so ever. Als je een goed idee hebt: let me know!)